KĄCiK LOGOPEDY

DYŻUR LOGOPEDY          

 

Pani Agnieszka pracuje w naszym przedszkolu: w poniedziałki, środy i piątki, w następujących godzinach:                                                                             

Poniedziałek   9.00 - 14.30

Środa  9.00 -14.30

Piątek  9.00 -14.30

                           

Jak rozwija się mowa?

Począwszy od życia płodowego dziecko rejestruje dźwięki z otoczenia, najlepiej rozpoznaje głos matki.

Już w pierwszym miesiącu życianoworodek krzykiem i płaczem sygnalizuje swoje potrzeby.

Drugi i trzeci miesiącto okres głużenia. Dziecko wydaje dźwięki typu: ga, aga, gha, głównie w chwilach dobrego samopoczucia. Kontynuuje trening narządów artykulacyjnych.

Szósty miesiąc życiato okres gaworzenia, czyli powtarzania ciągów sylabowych typu: ba-ba, ma-ma, ta-ta. Niemowlę coraz bardziej reaguje na mowę, reaguje na swoje imię oraz ton głosu.

Pod koniec pierwszego rokuwymawia kilka prostych słów, wykonuje polecenia związane z konkretną sytuacją.

Drugi rok życiato okres burzliwego rozwoju mowy. Charakterystyczna jest „lawina” nowych słów, a pod koniec tego okresu dziecko buduje krótkie, proste zdania.

W okresie przedszkolnymmaluch rozwija możliwości językowe poprzez: wzbogacanie zasobu słów poznawanie i stosowanie form gramatycznych, prowadzenie dialogów.

Dziecko:

• trzyletniewykorzystuje w swojej mowie głoski: p, b, m, w, f, t, d, ch, ń ,k ,g, l, ś, ć, ź, dź;
• czteroletnie – oprócz wyżej wymienionych, wymawia głoski szeregu syczącego: s, c, z, dz;
• pięcioletnie– dodatkowo jeszcze głoski: sz, ż, cz, dż oraz głoskę r;
• sześciolatekbuduje swobodnie wypowiedzi, prawidłowe pod względem gramatycznym, używając właściwie wymawianych głosek.

Należy zwrócić uwagę na to, że każde dziecko rozwija się indywidualnie. Niektóre dzieci wcześniej zaczynają posługiwać się prawidłową mową we wszystkich jej aspektach, inne trochę później.

Jakie są najczęstsze wady wymowy?

Seplenienie międzyzębowe to wada wymowy polegająca na wsuwaniu języka między zęby przy wymowie głosek: s, z, c, dz, ś, ź, ć, dź, sz, ż, cz, dż.

Seplenienie boczne można zauważyć, gdy podczas mówienia głosek: s, z, c, dz, ś, ć, ź, dź, sz, ż, cz, dż, strumień powietrza uchodzi bokiem, a język ułożony jest niesymetrycznie.

Seplenienie proste występuje, gdy głoski: s, z, c, dz, ś, ź, ć, dź, sz, ż, cz, dż są przez siebie zastępowane.

O reraniu mówimy, gdy dziecko nie wymawia głoski r i jest ona zastępowana przez j lub l. Niekiedy r wymawiane jest nieprawidłowo: wargowo, tylnojęzykowo, gardłowo (tzw. r francuskie).

Kappacyzm to wada wymowy przejawiająca się w zamienianiu głoski k na t oraz g na d.

Zdarza się, że podczas mówienia głoski dźwięczne zastępowane są przez ich bezdźwięczne odpowiedniki. Mówimy wtedy o mowie bezdźwięcznej.

Nosowanie, to wymawianie głosek ustnych „przez nos” oraz trudności w wymowie głosek nosowych.

Lambdacyzm to wada polegająca na nieprawidłowej wymowie głoski l.

Jak możemy wspierać rozwój mowy dziecka?

Pierwszym ważnym ćwiczeniem, które w naturalny sposób usprawnia język, wargi, podniebienie i żuchwę jest karmienie piersią. Picie z kubka, jedzenie łyżeczką oraz samodzielne żucie i gryzienie pokarmów dalej doskonalą te funkcje. Oprócz tego przyczyniają się do wykształcenia prawidłowego zgryzu i nawyku połykania. Ważne jest zatem wczesne zrezygnowanie z butelek i smoczków.

Częste oczyszczanie nosa z wydzieliny ułatwi dziecku, tak ważne przy mówieniu, oddychanie przez nos, a nie przez usta. Jeśli infekcje z katarem pojawiają się często, warto znaleźć ich przyczynę konsultując się z lekarzem laryngologiem lub alergologiem. Wrażliwość słuchową należy rozwijać poprzez śpiewanie piosenek czy zabawy dźwiękami.

Wzbogacania słownictwa oraz doskonalenia umiejętności budowania zdań dziecko uczy się podczas rozmowy, słuchania bajek, wierszyków, wyliczanek. Rozmowa jest najważniejsza, bowiem buduje więź emocjonalną między rodzicami a dzieckiem.

 

Źródła:

G. Demel, „Wady wymowy”, Warszawa 1979 r.

G. Demel, „Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola”, Warszawa 1998 r.